Het H-team organiseerde samen met Haagse Bodem op 9 december een speciale bijeenkomst over herbestemming als gebiedsopgave, in het Haagse Kwadrant CS-Oost. Deze plek staat een uitdagende gebiedstransformatie te wachten en staat model voor andere binnenstedelijke opgaven voor herontwikkeling. Tachtig deelnemers namen de publieke ruimte, infrastructuur, samenwerking, duurzaamheid, het momentum en de economische en maatschappelijke urgentie in het gebied onder de loep in een geanimeerde bijeenkomst.

Momentum

Het Haagse Kwadrant-Oost, ook wel als de ‘achterkant’ van Den Haag CS getypeerd, is een fascinerend gebied stelde Rijksbouwmeester Floris Alkemade in zijn presentatie. Hij toonde aan de hand van eerdere studies de potenties van het gebied als je het vanuit een breder perspectief en schaalniveau van de stad bekijkt. In 2020 zal de Tweede Kamer zich voor een periode van (naar schatting) 6 jaar in het Ministerie van Buitenlandse Zaken nestelen, wat betekent dat het gebied dag in dag uit de achtergrond van ons 8 uur journaal zal zijn. Dit kan een enorme impuls betekenen voor het gebied. Maar hoe zorg je dat dit momentum na het vertrek van de Tweede Kamer ook leidt tot een duurzame kwaliteitsimpuls in het gebied? Dat vereist op z’n minst een visie op het bestaande vastgoed, de (her)inrichting van de openbare ruimte en de partijen met wie dat tot stand komt.

Klein beginnen

Michiel Bosman (gemeente Amsterdam) legde uit hoe er rondom Amsterdam Sloterdijk omgesprongen is met het ontstaan van momentum: “Lokale kwaliteiten benadrukken, verblijfskwaliteit toevoegen en actief verbinden en variëren (in programma)”, waren de kernbegrippen van de strategische procesaanpak. Het vergroenen en activeren van het gebied met kleinschalig ondernemerschap bracht in korte tijd een positieve impuls aan het winderige Orlyplein voor station Sloterdijk. Maarten van Tuijl (H-team) vroeg om een goeie analyse van wat er al in het gebied aanwezig is. In plaats van schoonvegen en opnieuw beginnen werpt een gefaseerde en zorgvuldige aanpak (slow urbanism) vaak meer vruchten af waarbij het voor de hand ligt om toe te werken naar een gemengd woongebied. Maar hoe zorg je dat je sturing behoudt over alle diverse initiatieven? Het panelgesprek leidde tot veel reacties uit de zaal, waaronder een voorstel om een kwaliteitsteam of een supervisor aan te stellen, reageerde het tweede panellid Gregor Heemskerk (Twynstra Gudde) dat marktpartijen de uitdagingen op stedelijke plekken, waar Den Haag CS-Oost ook een goed voorbeeld van is, goed aan kunnen.

Kijken en praten

De middag ging over in een excursie en workshop, waarin deelnemers werden uitgedaagd om elkaar een aanbod te doen of een vraag te formuleren. Gespreksleider Bart Cosijn constateerde na afloop dat in deze fase kennis ontstond, door het uitspreken van de behoeften die er vanuit verschillende partijen naar voren kwamen (lees zijn reflectie ‘Wakker worden’). Als er al een algemene conclusie uit de bijeenkomst te halen valt, dan is het wel dat strategische omgang met vastgoed en openbare ruimte op gebiedsniveau leidt tot kansen voor herbestemmen en vice versa. Het vergt visie en concentratie om hieraan gevolg te geven, maar leidt tot een betere inrichting en evenwicht in de stad.

Het H-team ziet zich na de bijeenkomst gesterkt in de opvatting om het contact tussen eigenaren, ontwikkelaars, overheden en ‘unusual suspects’ actief op te blijven zoeken. In de uitwisseling van ideeën en visie ontstaan immers de meest gedragen ideeën. Wat het lopende proces in Den Haag CS-Oost betreft, deed het team Haagse Bodem een aanbod om te blijven activeren en reflecteren. Benieuwd naar de accenten uit de gesprekken en de lessons learned? Bekijk dan het (beeld)verslag van Haagse Bodem (opent in apart venster).